Paseo Baquedano.Iquique.Chile.
Originally uploaded by http://www.flickr.com/people/wwwgrafiqcl_fotos/
Dit is het wandelgebied waar ik met Lorenzo ga 'stappen'
Dit is het wandelgebied waar ik met Lorenzo ga 'stappen'
Iquique, Hostal Obispo Labbe, Vrijdag 29 Februari 2008
Beste Vrienden en Vriendinnen,
Voor deze brief had ik een paar foto's van de haven klaargelegd om de 'kustlijn' van Iquique af te maken, maar ik had zoveel foto's gemaakt die met 'eten' te maken hebben, dat ik dat maar voor laat gaan.
Ik het algemeen is het in een vreemde stad geen probleem om aan eten te komen. Alle mensen moeten eten, en dus is er een rijk-gesorteerde markt, misschien wel de meest gevariëerde van alle markten, zeker als je knabbels en snoepen daar bijtelt. Hier zijn ook restaurantjes 'te over'. De goedkoopste zijn zelfs lang niet slecht. Met $700 in een euro, zijn prijzen vanaf $1000 onbegrijpelijk. Toch krijg je daarvoor een groentesoep door 'mamá' zelf bereid, en vlees met puree-en-wat-groente als tweede 'plato'. Schiller en Jacaré geven er een toetje bij voor resp $1500 en $1300. Het zijn goede eenvoudige maaltijden. Niet voor een veelvraat,
maar dat ben ik niet. Ik eet wel eens in zo'n restaurantje, maar om dat altijd te doen mis ik twee dingen. Er is altijd weinig groente, en nòg minder verse groente. Het tweede wat mij niet schikt is het tijdstip. Ze zijn alleen open van ongeveer 12 tot 3. Zoals velen van jullie weten, zegt mijn dagritme --waarmee ik al jarenlang succesvol overleef-- dat ik 's morgens niets, en 's middags alleen fruit eet. Natuurlijk moet ik wel eens uitzonderingen maken --meestal wegens 'sociale omstandigheden'-- maar dáárvan weet ik dan ook dat ik mij beter aan mijn gouden
regel kan houden. Gelukkig komt er redding uit een anti-intuitieve hoek. De MacDonald-achtigen, met hun berucht-beroemde 'slechte' voedsel hebben óók de traditie om enkele goede [hmm, redelijk goede] salades op hun menu te zetten. In een zéér verre verte doen ze zelfs aan de franse "salade du chef" denken: Een salade als volledige maaltijd. Maar ze zijn. hoe dan ook heel wat rijker dan wat ze hier --en in Spanje helaas ook-- een 'ensalada mixta' noemen: een paar schijfjes tomaat met wat slierten ui. Bovendien is de lokale MacDonald-achtige, die hier Shopdog heet, de hele dag open. Zodoende eet ik hier eens per week 'vorstelijk' een Salade van Ceasar of een Avocado van de Koningin. [palta=avocado]. Daarbij droom ik dat het een heuse salade du chef is. Je moet wàt doen, nietwaar?
Zodoende koop ik mijn spullen op de markt. Fruit is er genoeg. De zwakke plek is de groente. Die is er ook genoeg. Tenminste om te koken. Om rauw te eten, en voor een salade, is het anders. Bovendien heb ik géén keuken om groente eens lekker te wassen en op te bergen in een ijskast. [Ik heb een klein hoekje in de gemeenschappelijke ijskast voor het hoogstnoodzakelijke]. Maar de uitkomst komt óók hier uit een onverwachte hoek. De meeste groente wordt vers-gesneden verkocht in typische 'bolsas': Dat zijn die zakjes die je op de foto's ziet.
>Je moet hier niet rekenen op de varieteit aan bladgroente die we in NL, F en S kennen. Mooi voorgewassen vaak. Spinazie, veldsla, eikebladsla, hartjes van frisée, groene frisée, kropsla of 'batavia' of hoe heten ze allemaal. Ik ken ze ook niet allemaal van naam, maar mijn ogen en mijn smaakpapillen herkennen ze wèl.
Nee hier is het alleen 'iceberg' die ze hier misplaatst 'escarola' noemen wat de spaanse naam is voor de franse 'frisée', maar hier het --valse- etiket van ordinaire 'iceberg' is. Iceberg is enige soort die ze hier kennen. Ook de 'vorstelijke salades' van Shopdog zit er vol van. Dat heeft met de 'handel' te maken. Dat is de enige sla die tegen zoveel dom gezeul bestand is. Helaas ten koste van de smaak.
Zodoende is er toch wel een heel assortiment gepelde en vóórgesneden groente: Uitjes, rode bietjes, zakjes 'gemengd', wortel, aardappel en zo wat meer. Meestal om te koken, maar voor een rauwkostkenner als ik ben, is er méér van mijn gading bij. Gezien vanuit de waarde van de groente is het 'duur'. Dat vóórsnijden loont, maar met een prijs per zakje tussen $170 en $225 [ 26 à 31 eurocent] is het toch 'economisch'.
Je vindt deze 'bolsas' zowel op de gewone markt als in de supermarkten. Het eenvoudige tenen mandje past bij het één, de bedriegelijke spiegels bij de ànder. Per slot moet daar alles 'super' en 'hyper' zijn ... of lijken. Maar de verpakking is origineel, een mooie en veilige bescherming van de fragiele pasgesneden groente.
Ik zie dat ik over het fruitaanbod niet erg gedetailleerd ben geweest. Daar zijn inderdaad weinig problemen mee. Het aanbod is niet spectaculair [behalve als je bedenkt dat we midden in een woestijn leven, en dat het moet komen van die paar oases in de omgeving, of van héél ver].
Het probleem is de zeer variabele kwaliteit die je van de buitenkant niet goed ziet, ondanks mijn gerenommeerde fruit-vriendschap. Regelmatig word ik verrast, zowel in positieve als in negatieve richting. Speciaal met perziken zijn er extremen, maar dat is overal zo met perziken. De bananen zijn zéér 'gewoontjes'. Totáál verrassingsloos in het smakeloze. Maar wat wil je? Met de rijke smaak van de bananen van de Canarias --althans de èchte-- in mijn herinnering en in mijn smaakpapillen, is er weinig kans voor andere zich positief(!) te onderscheiden.
Kortom, het eten vergt enige ervaring en oplettendheid. Dat is alles wat nodig is voor duurzaam genot. [Dit laatste lijkt mij een uitspraak met bredere toepassing.]
Hartelijke groeten, Gérard
PS Het is vandaag schrikkeldag. Ik dacht iets smeuigs te schrijven over Chileense folklore op deze dag, maar ik kreeg nul-op-rekest. Geen enkele romantische snaar wordt geraakt.
Iquique, Hostal Obispo Labbe, Vrijdag 22 Februari 2008
Beste Vrienden en Vriendinnen,
Laat mij deze brief beginnen met een foto van een meisje in rode jurk dat lekker gedecideerd dóórstapt naar het water. Ik vind het een mooie foto. Misschien dat ik later nog een andere 'knip' maak uit het origineel. Dat kan tegenwoordig.
Ik twijfelde over het thema van deze brief; er is zoveel. Bijvoorbeeld mijn overleving alhier met mijn dieet van verse groente en vruchten is ook spannend. Maar ik wil eerst de beschrijving van de stranden van Iquique afmaken.
Ik beschreef beide zandstranden, maar ten noorden van Hotel Gavina, dat je op een van de foto's kon zien, is er nog 'rotsstrand' tot aan de haven. Die rotsen zijn voor het zonnebaden niet zo'n probleem, en voor gezinnen met avontuurlijke kinderen zelfs aantrekkelijker, want de zeefauna is er een stuk interessanter.
Ondernemende kinderen lieten mij kwallen zien, diverse prachtige schelpdieren en een buitengewoon mooie zeester, zoals op onderstaande foto's.
Zoals de rode vlag laat zien, is het daar niet geschikt om te zwemmen, maar je ziet overal tussen de rotsen kinderen --en hun ouders-- speuren naar allerlei eetbaars en interessants.
De 'strandzijde' van Iquique heeft nog een andere verrassing. Het wandelpad tussen het strand en de boulevard, met name het traject langs de Playa Brava, is versierd met in de beton gegoten copieën van 'geoglifos'. Dat zijn die reusachtige figuren die de berghellingen in deze regio sieren. Op de hoogvlakte, de woestijn, is het zicht buitengewoon helder en kunnen die tekens op zeer grote afstand worden onderscheiden.
Die motieven zie je ook in de huidige Aymara kunst. Zeker in de toeristische variant daarvan worden ze te pas en te onpas herhaald.
Toch is de werkelijke betekenis van die geoglifos [geoglyphs in het engels] niet helemaal duidelijk. Wel is uit meer recent onderzoek uitsluitsel verkregen over de datering. Hoewel er enige sporen zijn gevonden van zéér oude culturen --van 6000 à 8000 jaar geleden-- heeft dat géén betrekking op de geoglifos. Die zijn ontstaan /gemaakt vanaf ongeveer 400 AD tot ongeveer 1400 AD toen de Azteken-cultuur ontstond, en deze streek ging domineren. [Die Azteken-cultuur was dus ruim 100 jaar oud toen de Spaanse veroveraars hier aankwamen]
Het is zeker dat de tekens informatie bevatten over de route, want ze ontstonden tegelijk met de periode dat er lama karavanen door de woestijn gingen trekken: Oases, aanwezigheid van water, richting en rustplaatsen.
Maar ze hadden ook een sacrale betekenis, want tot op de huidige dag is voor de Aymara bevolking het dóórtrekken van de woestijn een handeling die met sacrale handelingen gepaard gaat.
Pure artistieke uitdrukking kan niet worden uitgesloten. Zeker niet voor de paar uitzonderingen die qua grootte en motief van het gangbare afwijken. Daarbij moet echter worden bedacht dat in de Aymara-cultuur ternauwernood onderscheid wordt gemaakt tussen het sacrale en het artistieke.
In een wetenschappelijk artikel, dat ik hierover onderhanden heb, houden de wetenschappers zich op de vlakte, en hebben het over zoomorfos [diervormigen], antropomorfos [mensvormigen], en geométricos [meetkundige figuren].
Maar om niet alle dagdromerij bij deze figuren uit te sluiten na deze wetenschappelijke nuchterheid, moet worden gezegd dat het cirkel-motief meestal betrekking heeft op water, en dat bepaalde ruitvormige figuren zeer uitdrukkelijk sacrale betekenis hebben omdat dat nu nog steeds zo is in de Aymara-cultuur.
De geoglifos blijven mij boeien. Ik heb er bij mijn vorige bezoeken aan Chili enkele in werkelijkheid gezien, maar voor dit bezoek heb ik een gericht bezoek op het oog. Daar bereid ik mij op voor. Intussen heb ik bijna alle geoglifos van het pad naast de Playa Brava gefotografeerd.
Ik kom er zeker op terug. Hier zijn er alvast twee.
Hartelijke groet, Gérard
Beste Vrienden en Vriendinnen,
Mijn hernieuwde Reisbrief is goed ontvangen. Inderdaad, wat méér 'street observation' was welkom.
--"Ik vind het wel boeiend wat je in je dagboek schrijft, maar ik wil méér weten wáár je bent; dan kan ik een beetje mééreizen".
Daar kan allemaal voor gezorgd worden. Zeker met mijn nieuwe techniek van 'foto's-in-de-brief', is dat een stuk leuker om te doen óók. Én ik zal het compliment ter harte nemen dat ik "niet met foto's moet komen die in iedere reisfolder staan". Ik zal het proberen.
Vandaag zal ik iets van de strandzijde van Iquique laten zien. Op 31 Januari, toen ik de tsunami-kansen behandelde, schreef ik dat je Iquique als een reusachtig strand kunt beschouwen afgesloten door bergen. De waterlijn is ongeveer acht kilometer en het 'echte strand' is ruim zes kilometer, en wordt ongeveer in het midden onderbroken door een rotsachtig schiereilandje waar hotels, bars en een casino staan. Er zijn daar ook een paar gewone straten overgebleven en daar maakte ik een foto van een artistieke vuilniszakkenkorf. Zo'n korven zie je hier overal. Ze zorgen dat loslopende honden en katten geen rotzooi maakt van de plastic vuilniszakken vóór de vuilnisman langs komt om die te legen. Ik heb de drie opnamen steeds wat dichterbij genomen om het belangrijkste detail te laten zien waar een artistieke lasser ooit zijn best op heeft gedaan.
Het noordelijke gedeelte is iets groter dan het zuidelijke. De eerste foto is genomen vanaf het midden van het noordstrand door één keer naar rechts, en één keer naar links te fotograferen. Beide foto's heb ik aanelkaar geplakt. Je kunt het aan de runner zien die nèt voorbij 'runt'.
Het noordstrand is geschikt om te zwemmen; dat is anders met het zuidstrand dan dan ook Playa Brava heet. [brava=wild, woest]. Als je de foto ziet zou je het niet zeggen, maar nèt voorbij de waterlijn waar het zandstrand soepel afdalend eindigt is, een rotsachtig ravijn. Dat maakt de kustgolven nogal 'woest' en alleen zeer ervaren zwemmers weten daar raad mee. Gevolg: Zwemmen verboden. Maar voor zonnebaden is het zeer geliefd. De nevel die je op de achtergrond ziet, heeft er ook mee te maken. De 'woeste' waterbeweging stoot méér waterdruppels in de lucht, en met de betrekkelijke windstilte 's nachts, hangt daar 's morgens de nevel die ik fotografeerde.
Je ziet dat deze foto's op een stil moment zijn genomen [kwart voor tien op een Vrijdagmorgen]. Later op de middag, en zeker in het weekend is het een stuk drukker. Ze foto's zouden dan meer op 'reisfolderfoto's' lijken.
In de vorige reisbrief liet ik de groene bordjes zien die in de stad staan om
de vluchtwegen en het veilige gebied te markeren in geval van een tsunami. Aan het strand staan rode bordjes met een bedreigende reuzengolf --en een klein mensje-- dat wegholt. Het zij zo. Evenals de overtollige 'n' in de vertaling. Met zo'n 'fout' --zal de betrokken gemeente ambtenaar hebben gedacht-- valt het tenminste op bij de 'gringos', en liet ze staan op alle bordjes
De landzijde van het strand is minstens zo belangrijk als de zeezijde. Uiteraard is er een fikse strandboulevard die tevens een van de belangrijkste verkeersaders van Iquique is. Gelukkig hebben ze een flinke ruimte tussen het strand en de boulevard gelaten. Daar zijn doorgaande fiets- en wandelpaden en een veelheid van 'vertier', variërend van piepkleine toko's voor snoepjes-en-knabbels tot een dolfinarium en een skating park. En ... met zorg onderhouden groene en beschaduwde 'terpen'.
Links, een beetje op de achtergrond is zo'n 'groene terp' te zien. Het gazon rechts is pas opnieuw aangelegd en metéén verprutst door ondeskundige irrigatie. Ze weten hier ècht wel beter, vandaar dat het een schandaal werd waarover de pers-discussie nog niet helemaal verstomd is. Het was een kwestie van teveel water geven op het verkeerde moment [midden op de dag] als ik de deskundigen moet geloven.
Op de volgende foto is dezelfde 'fout' gemaakt. Dit is het meest noordelijke deel van het noordstrand. Het was het alleroudste, en nogal verwaarloosd toen ik hier in 2005 was. Zeker in verhouding tot de moderne uitbreidingen meer naar het zuiden. Dit is het dichtste bij het stadscentrum, en ook het dichtste bij mijn hotel. [Niet het Hotel Gavina wat je links op de achtergrond ziet]. Vanaf hier maak ik mijn [bijna] dagelijkse strandwandeling tot aan de zuidpunt van het zuidstrand. Ik moet stevig dóórmarcheren om dat in een uur te doen. Dus: zes kilometer.
Voorbij Hotel Gavina gaat het 'strand' nog een kilometertje verder tot de haven begint. Maar daar is de kustlijn wat rotsachtiger. Ook leuk, en veel gezinnen preferen die kleine baai-tjes voor hun ondernemende kleuters. Ik zal daar ook eens een paar foto's van maken.
Dat was de 'strandzijde' van Iquique. Ik hoop dat het niet al te veel is gaan lijken op "wat in iedere reisfolder staat".
Hartelijke groet, Gérard