Thursday, March 26, 2009

Mijn Reisbrief No 45

kuruman-18


Kuruman, Zuid-Afrika, Orivoor Gastehuis, Vrijdag 27 Maart 2009

Beste Vrienden en Vriendinnen,



Wat is de economische basis van Kuruman? Goede vraag!

Tot de jaren dat de missionaris Moffat terugging naar Engeland, in 1870, was er alleen landbouw en veeteelt op de 372 ha die ik in mijn vorige Reisbrief noemde. Dat was het eerste terrein in Zuidelijk Afrika waar irrigatie werd toegepast. Voor de Egyptenaren en de 'Moren' in Noord-Afrika was dat al lang een bekende zaak. De 'export'-produkten waren vee --schapen en koeien-- en lange tijd waren ook struisveren een zeer gewild en modieus produkt voor Europa. Toen koeltransport mogelijk werd, ook vlees en melkprodukten. Daarnaast was er al langer de handel in ivoor, en in huiden van exotische dieren.

De grote veranderingen in deze streek begon met de ontdekking van diamant bij Kimberley, in 1871, en even later van goud bij Johannesburg. Om te beginnen gingen de bossen nabij Kuruman voor de bijl, en werden opgestookt in de stoomketels van deze nieuwe industrie. Het was de speciaal Kameeldoringboom [Acacia erioloba] die veel gevraagde werd voor meubels van hoge kwaliteit. Nu is het een beschermde boom, maar ja, het was een 'economische basis' voor enige tijd. Helaas!

Later kwam de mijnbouw ook naar Kuruman. De bergen in de buurt bevatten rijke lagen asbest. Op het hoogtepunt werkten in deze tak 40 duizend zwarten, en zeven duizend blanken. Het stof van dit erts veroorzaakt een onomkeerbare en dodelijke ziekte, 'asbestosis'. Toch waren de eerste jaren niet gevaarlijk. Het erts werd toen als grote rotsblokken geëxporteerd. De problemen kwamen pas toen de molens in gebruik namen om het erts als 'gruis' te exporteren. Dat veroorzaakte veel stof, en velen stierven aan wat in het Afrikaans "die bloue dood" wordt genoemd.
kuruman-14

In het voetspoor van de mijnbouw begon een handel in half-edelstenen waarvoor Kuruman nog steeds wereldwijd 'in the picture' is. Ik leerde een paar weken geleden een heel interessane man kennen, Donald W. Riekert, theoloog, filosoof, dichter, historicus en aartsverzamelaar van mineralen. Hij heeft zijn familie-wortels in deze streek en weet er 'alles' van. Om aan de kost te komen, houdt hij zich met deze handel bezig. Hij liet mij wat foto's nemen op zijn 'werf'. Die stapel rode stenen, bijvoorbeeld, is jaspis. Maar er is vanalles. Door de aanwezigheid van asbest, ontstaat er ook het zeer gewilde 'tijgeroog'. 'Tieroog' in het Afrikaans. Op de foto's wijst Donald mij met zijn vinger 'tijgerogen' aan is een onbewerkt rotsblok.
kuruman-19

Maar er nòg meer: Malachiet, de groene koper-houdende steen op de foto's. Er is kwarts in vele soorten, gekleurd en ongekleurd. Er is opaline, de groen-blauw-geel gekleurde steen, en chalcedon, die gelaagde stenen in verschillende kleuren bruin en beige. Een lust om te zien, en te fotograferen, en te fantaseren hoe ze er gepolijst uit zouden zien. De stenen worden gebruikt voor opsmuk en decoratie, maar ook voor hun [vermeende] holistische, magische of geneeskrachtige werking. Aan het eind van de handelsketen is hun waarde verveelvoudigd.

Het zal jullie niet verbazen als je 'toerisme' aantreft als 'economische basis'. Speciaal avonturentochten met 4x4's zijn in trek. Paragliding verraste mij echter, vooral toen ik er achter kwam dat vijf van de negen wereldkampioenschappen op dat gebied in Kuruman zijn gerealiseerd. Toch is hier geen steile helling zoals in Iquique of Mérida, waar ik mij ooit aan zo'n vlucht heb gewaagd. Het is 'gewoon' de buitengewoon krachtige en hoge termiek. Maar die is soms zo sterk en hoog dat je 'opeens' op 5000 meter hoogte zit. Daarom is het gedurende de zomer alleen voor gevorderden [minstens 200 vlieguren]. Gedurende de winter is de termiek nog steeds 'buitengewoon', maar minder krachtig. Dan is 30 vlieguren voldoende. Kuruman is bepaald niet voor 'beginners'.

Op dit moment, zo tussen winter en zomer, is er variabel weer, zelfs met af en toe een bui. Nu is Kuruman niet interessant voor deze tak van sport. Ik zie ook niet die superhoge, torenachtige cumuluswolken die ik van vorige bezoeken aan de Kalahari ken. Maar het blijven prachtige cumuluswolken, ook al halen paragliding-kampioenen er hun neus voor op.



Tot de volgende keer .... Hartelijke groet, Gérard


Alle foto's van Zuid Afrika op schermformaat: http://white-livered/photos/weltbummler/sets/72157613558185607/

Speciaal van Kuruman: http://www.flickr.com/photos/weltbummler/sets/72157615033855515/

Een collage van bovenstaande 16 1000x1000 px:http://farm4.static.flickr.com/3082/3381618871_c6e6d57969_o.jpg

De oudere reisbrieven staan op http://mijnreisbrief.blogspot.com/. Deze binnenkort ook.
kuruman-15

Friday, March 20, 2009

Mijn Reisbrief No 44

Kuruman-07

Kuruman, Zuid-Afrika, Orivoor Gastehuis, Vrijdag 20 Maart 2009


Beste Vrienden en Vriendinnen,

Ik heb al een paar weken niet over de politiek geschreven. De presidentsverkiezingen zijn 22 april, en officieel is de propaganda deze week begonnen, maar het wapengekletter is al een paar weken bezig. Ik zie het verschil niet. In Reisbrief 41 schreef ik dat de dominante partij, het ANC, met zijn twee-derde meerderheid 'naar believen' de grondwet kon veranderen. Het is de partij van de 'vechters' en de 'bevrijders', maar sinds de vijftien jaar verstreken zijn sinds de nieuwe Grondwet, waarvoor deze partij ook alle waardering moet krijgen, hebben ze zich bepaald geen goede regeerders getoond. Er is veel corruptie, en de 'comrades of the struggle' waren inhalig en hebben aan hun aanhang comfortabele posten gegeven zonder rekening te houden met hun kwaliteiten. Het ANC kon zijn mentaliteit van illegaliteit --die nodig was voor de 'struggle'-- niet veranderen in de mentaliteit die nodig is voor een rechtsstaat.

Daardoor ging de kwaliteit van de overheidsdiensten, zoals de ministeries, het onderhoud van de wegen, de veiligheid, de scholing, de gezondheid en veel andere zaken steeds verder achteruit. Daarover, en over de aanhoudende vriendjespolitiek, schrijven de kranten, en zijn de lezers woedend. Zij hopen dat de kiezers het ANC eindelijk zal afstraffen.
Kuruman-08

Maar politiek-sociale analysten hebben ontdekt dat deze morele verontwaardiging slechts een probleem van de intellectuele klasse is, van de krantenlezers, en dat de problemen van de corruptie --en dat alles-- bij het voetvolk niet dezelfde morele verontwaardiging veroorzaakt. Daar leven ze nog steeds in de dezelfde misère als tijdens de Apartheid, en geloven nog steeds dat de bevrijders dat zal veranderen. Daarom kan de presidentskandidaat, Jacob Zuma, met zijn ontwapenende glimlach doorgaan met onhaalbare beloftes. Dat draagt bij aan de woede van de kranten en hun lezers. Maar, zo hebben de analysten ontdekt, het haalt niet uit. Want we kunnen niet anders dan 22 april afwachten. The proof of the pudding ...

Een van de lezers heeft gevraagd wat Gastehuis Orivoor betekent. Gastehuis is eenvoudig, dat is Afrikaans voor het Engelse Guesthouse, iets tussen een hotel en Bed & Breakfast. 'Orivoor' eist meer uitleg, want het is een vondst van mijn gastheer Jan om zijn huis een naam te geven. 'Orivoor' is de fonetische samentrekking van het Afrikaanse 'Oor die voor', wat in het NL zoiets als 'over de sloot' --of beter 'over het irrigatiekanaal'-- betekent. Het gaat over een historisch belangwekkend irrigatiekanaal.
Kuruman-09

Toen ik in de vorige reisbrief vertelde van de Moffat Missiestatie die hier vlakbij in 1817 werd gesticht, zei ik niets van de ontdekking van de reusachtige natuurlijke bron die de Truter-Somerville expeditie vijf kilometer zuidwaarts had gedaan in 1801. Dat is waar later het dorp Kuruman is ontstaan. Vanuit die geweldige bron stroomde een rivier naar het Noorden die de inboorlingen Kuruman noemden. Het is een enkelvoudige bron die met geweld uit een ondergrondse grot stroomt, en die dagelijks twintig miljoen liter helder water levert.

Al snel kreeg het de naam van 'Die Oog'. Een zeer constante stroom, ongehinderd door droogte, ook niet door langdurige. Die bron wordt nu gerekend tot de allergrootste natuurlijke bronnen van het Zuidelijk Halfrond. Een kleine berekening leerde mij dat het drie keer zoveel is als wat de gezamenlijke regenbekkens van La Gomera passeert [2,65 miljoen ton per jaar]. Van buiten af ziet de bron er uit als een mooie rustige stadsvijver met park. Zie foto's. Het is een toeristisch object, maar de ondergrondse grotten zijn niet meer toegankelijk voor het publiek.

De missionaris Robert Moffat was een ervaren tuinman voor hij missionaris werd, en hij zag onmiddellijk de geweldige kansen voor de ontwikkeling van landbouw. Aan beide kanten van de rivier groef hij een irrigatiekanaal tot hij vijf kilometer verder voldoende hoogteverschil met de rivier had om de tamelijk vlakke oevers de bevloeien. Op die manier ontwikkelde hij 372 ha landbouwgrond rondom de Missiestatie. Voor periodieke overstromingen die enorme ravages aanrichten, typisch voor een woestijnrivier zoals de Oranjerivier, hoefde men niet te vrezen.

Die grond is niet meer in handen van de London Missionary Society. Ze hebben die in 1918 verkocht aan de inmiddels ontstane gemeente Kuruman. Maar de boerderijen, met landbouw, met schapen, met koeien, en niet te vergeten met struisvogels die jarenlang een aanzienlijke export van struisveren opleverden, dragen nog steeds bij aan de welvaart van Kuruman.

Nu staan er niet meer uitsluitend uit boerderijen. Mijn gastheer, bijvoorbeeld, heeft indertijd een stuk van zo'n oorspronkelijk erf gekocht om er zijn huis te bouwen. Het oude irrigatiekanaal gaat dwars over zijn terrein, en zijn huis heeft hij 'aan de andere kant van dat irrigatiekanaal' gebouwd. Vandaar de naam "Oor die voor".

In Oranjerivierafrikaans wordt dat uitgesproken als "Orivoor". Op de foto's kun je zien hoe Jan en Annerie, mijn gastheer en gastvrouw die "sloot" hebben geïntegreerd in hun romantische tuin.

Tot de volgende keer .... Hartelijke groet, Gérard


Alle foto's van Zuid Afrika op schermformaat: http://www.flickr.com/photos/weltbummler/sets/72157613558185607/
Speciaal van Kuruman: http://www.flickr.com/photos/weltbummler/sets/72157615033855515/
Een collage van bovenstaande 16 1000x1000 px:http://farm4.static.flickr.com/3655/3368160240_970cb4af32_o.jpg
De oudere reisbrieven staan op http://mijnreisbrief.blogspot.com/. Deze binnenkort ook.
Kuruman-10

Saturday, March 14, 2009

Mijn Reisbrief No 43

kuruman-02

Kuruman, Zuid-Afrika, Orivoor Gastehuis, Donderdag 12 Maart 2009



Beste Vrienden en Vriendinnen,



Ik ben al een week op deze plek. Een van de redenen waarom ik naar Kuruman wilde was de missiestatie hier vlak in de buurt, de eerste ten Noorden van de Oranjerivier. Toen de Hollanders Kaapstad stichtten in de 16e eeuw als bevoorradingsplaats voor hun schepen naar "Indië", gebruikten ze alleen de gebieden vlakbij voor tuinbouw, landbouw en veeteelt. Zij hadden geen interesse in het verre Noorden.

Toen Napoleon begon met Europa te terroriseren, kwamen de Engelsen naar de Kaap om 'alles' te koloniseren. Dat wil zeggen, tot aan de Oranjerivier. Maar het waren geen 'conquistadores' zoals Hernán Cortés die Zuid-Amerika 'ontdekte' en eerst alles massaal vernielde voor hij begon met 'koloniseren'. Hier waren het betrekkelijk kleine patrouilles die voortschrijdend de gebieden in 'in bezit namen', in naam van De [Engelse] Kroon. Meer niet. Ten Noorden van de Oranjerivier kwamen ze helemaal niet. Daar waren het geïsoleerde ontdekkingsreizigers en handelaren --vaak alleen met enkele lokale gidsen-- die het onbekende gebied binnendrongen op zoek naar handelswaar. Speciaal de handel in ivoor begon op te komen.

In Londen, in 1795, was de London Missionary Society opgericht. Die stichtte in Kaapstad in 1799 een afdeling om Afrika de 'bekeren'. Zij begonnen met missiestaties langs de Oranjerivier en later ook hoger stroomopwaarts en ten Noorden daarvan in het huidige Botswana. Zo werd in 1817 de missiestatie Kuruman gesticht. Kuruman was de naam van een rivier. Het dorp Kuruman bestond nog niet. Niets van dat alles, want het waren half-zwervende volkeren. Een van die stammen, de Batlhaping had zijn 'hoofdstad' tussen 1801 en 1817 vier keer verplaatst! Ze hielden vee en hadden wat eenvoudige landbouw. Meer naar het Oosten ook nogal wat 'oorlogen' met elkaar. Zo leefden ze al eeuwenlang.
kuruman-04

Dat was mijn uitdaging: 'Kan ik hier nog wat sporen treffen van dat tijdperk van de eerste contacten? Toen ik in 2002 in Pofadder was, langs de Oranjerivier, maar veel verder naar het Westen, had ik wat opgevangen van dat tijdperk ik die regio.
Deze Kuruman-missiestatie was lange tijd de belangrijkste 'blanke' nederzetting ten Noorden van de Oranjerivier. Vanaf hiet ontdekten de missionarissen de 'volgende' rivieren, de Limpopo en de Zambezi, en drongen Rhodesië binnen, het huidige Zimbabwe, want De Kroon had daar toen nog geen interesse in. Overigens niet alleen missionarissen. Uit de archieven blijkt dat het ook een doorgangshuis voor 'losse' handelaren en ontdekkingsreizigers was.

De missionaris Robert Moffat was de man die er in 1820 met zijn vrouw Mary kwam en er tot 1870 bleef. Hij was de kernpersoon van de statie. Zijn belangrijkste werk was de vertaling van de bijbel in de lokale taal, het Setswana of Tswana. Die taal werd toen nog niet geschreven, dat vond Moffat 'terloops' ook nog uit. Hij was een ervaren tuinder voor hij missionaris werd, en vanuit een verdergelegen reusachtige bron --waarover later-- legde hij een irrigatiesysteem aan met gegraven kanalen. Het eerste in Zuidelijk Afrika.
kuruman-05

Moffat ging een keer terug naar Engeland. Gedurende zijn verblijf van drie jaar leerde hij een jonge missionaris kenen, David Livingstone. Die naam, evenals die van Moffat is onverbrekelijk verbonden met de geschiedenis van de Moffat Missiestatie. Moffat nodigde hem uit om naar Afrika te komen. En dat deed hij. Werkte enige tijd op de missiestatie, trouwde met de oudste dochter van Moffat, en reisde verder om de beroemde Dr David Livingstone de worden, ontdekker van de Zambezi-rivier, en Rhodesië, het huidige Zimbabwe.

Zo gezien is de geschiedenis van de Moffat Missiestatie ontroerend. Op dit moment is het een museumdorp, met een bescheiden bibliotheek, centrum voor conferenties en reflectie. Het dorp Kuruman kwam veel later, na ontwikkelingen die het gevolg waren van de ontdekking van goud en diamanten eind 19e, begin 20ste eeuw. Het dorp ontstond rondom de bovengenoemde bron op vijf kilometer afstand van de missiestatie.

Heel toevallig ligt mijn 'Gastehuis' ook op vijf kilometer van het dorp, in de verre buitenwijken. Zodoende ligt de missiestatie voor mij op twintig minuten lopen. Ik heb de gerestaureerde kerk en de huizen al een paar maal bezocht, en ook het kerkhof met zijn beroemde namen. Bekijk de foto's maar. Daarover vertel ik wel eens méér.



Tot de volgende keer .... Hartelijke groet, Gérard

_____________________________

Alle foto's van Zuid Afrika op schermformaat: http://www.flickr.com/photos/weltbummler/sets/72157613558185607/

Speciaal van Kuruman: http://www.flickr.com/photos/weltbummler/sets/72157615033855515/

Een collage van bovenstaande 16 1000x1000 px: http://farm4.static.flickr.com/3546/3408643553_df86321c2e_o.jpg

De oudere reisbrieven staan op http://mijnreisbrief.blogspot.com/. Deze binnenkort ook.
kuruman-06

Monday, March 9, 2009

Mijn Reisbrief No 42

upington-1000

Kuruman, Zuid-Afrika, Orivoor Gastehuis, Vrijdag 6 Maart 2009


Beste Vrienden en Vriendinnen,


Er is veel gebeurd de afgelopen week. Ik was Donderdag in Upington aangekomen. En nu ben ik alweer in Kuruman. Upington is het centrum van de Kalahari-woestijn, maar is inmiddels tevens bekend om zijn uitstekende wijn. Het geheim is dat aldaar de Oranjerivier stroomt van Oost naar West. De rivier komt via Botswana, en daar regent het behoorlijk veel. Stroomopwaarts is in de jaren 70 van de vorige eeuw een reusachtige stuwdam gebouwd, de Vanderkloofdam, en daarom heeft de Oranjerivier tegenwoordig een vrij constante stroom over het hele jaar. Eerder leed Upington, en de hele riviergeul, van jaarlijkse destructieve overstromingen en extreme droogte in het overgrote deel van het jaar. Dat is typisch voor een 'woestijnrivier', zijn korte levensduur. Al vóór de Vanderkloofdam had Upington een goede reputatie voor zijn rozijnen --zij claimen dat de oorspronkelijke Sultana's hiervandaan komen-- en voor andere droge vruchten. Maar de wijn was toen 'niet bijzonder'.

Toen de wijn van de Oranjerivier een tiental jaar geleden 'reputatie' kreeg, verwonderde mij dat. Hoe kan dat? Het was deze nieuwsgierigheid waardoor ik Upington in 2004 als mijn winterverblijf koos. Inderdaad, aan beide kanten van de rivier, tot op een afstand van hooguit 200 meter, wordt intensief geïrrigeerd. De rivier treedt ook niet meer [ál te erg] buiten zijn oevers dank zij de Vanderkloofdam. Ik zag er behalve wijngaarden ook mais, een watervreter onder de granen. Dat is kennelijk een aanvulling op het dieet van de schapen die buiten dat enge riviergebied op basis van vijf schapen per vierkante kilometer worden gefokt zoals ik de vorige keer schreef. Er zijn twee duidelijk onderscheiden soorten. Het ene is voor vlees, het andere voor wol.
kuruman-01

Maar in 2004, nadat ik dat wijn-mysterie had opgelost, werd mijn aandacht getrokken door een nóg interessanter probleem: Dat van de algemene waterschaarste. Traditioneel waren in Zuid-Afrika de eigenaren van de grond ook de eigenaren van het water in de ondergrond. Voor het rivierwater waren er bepaalde spelregels waardoor alleen de grondeigenaren die grensden aan het water de 'buit' mochten verdelen. Dat kwam er o.a. op neer dat de gemeente Upington het water voor zijn burgers moest kopen van de [groot]grondbezitters. Er waren alleen wetten die verdelingsconflicten regelden. Vooral toen in de laatste jaren krachtige waterpompen kwamen, en de energie relatief goedkoop werd, kon het ondergrondse water van de buurman 'gestolen' worden. Je kunt je voorstellen dat er een heel assortiment van technische en juridische problemen was, nog afgezien van kwade wil of ordinaire fraude.
kuruman-02

Maar, met het einde van de Apartheid in 1994, kwam een nieuwe Grondwet die bepaalde dat alle water, het ondergrondse, dat van de rivieren, en dat van de wolken, eigendom van De Gemeenschap was, en dat iedere gebruiker daarvoor --in principe-- moest betalen. Dat van dat water in de wolken werd in die tijd belangrijk omdat daarover helemaal geen wetgeving bestond, en het technisch mogelijk werd een wolk boven je terrein met bepaalde granaten, of met bestrooiing vanuit een vliegtuig, te dwingen tot een 'stortbui'. Het probleem van de steden en dorpen kwam tot een oplossing omdat in de Grondwet was bepaald dat per hoofd van de bevolking een bepaalde hoeveelheid voor consumptie, bewassing en [volks]tuinverzorging gratis ter beschikking werd gesteld.

Deze rigoureuze koerswijzing werd in het algemeen positief opgevat want het loste ook enkele andere problemen op. De mijnen bijvoorbeeld, grote waterzuipers en -vervuilers, begonnen het van de rivier afgetapte water opnieuw te gebruiken na reiniging op eigen terrein. Enzovoorts. In de regio van Upington zag ik weer andere problemen. Een schapenfokker die vroeger zijn schapen kon drenken aan de bron op zijn terrein moest nu voor het water betalen, en de waarde van de grond onderging forse veranderingen, want die werd sterk bepaald door het beschikbare water, van de rivier of van bronnen.

Gedurende mijn tijd in Upington in 2004 was de invoering van die Grondwet in volle gang, want allerlei bijkomende wetten waren intussen gereed. Ik had toen goed contact met de regionale nederzetting van het Ministerie van Land- en Bosbouw. Zij lieten mij de praktische problemen zien, en nodigden mij uit op excursies in de irrigatiesystemen langs de rivier. Dat alles ging mij door het hoofd gedurende mijn vijf dagen in Upington. Ik schreef er toentertijd over in Mijn Dagboek.

Ik woonde in dezelfde B&B De Bult, bij Johan en Annalise. Zie bovenste rij foto's. Donderdagmorgen vertrok ik vroeg naar Kuruman, de laatste 260km, met een introductie op zak van Johan en Annalise voor hun vrienden Jan en Annerie. Annelise leende mij ook haar grote Afrikaans-Engelse 'Woordeboek'. Op de foto ligt dat naast het 'kleintje' wat ik zelf had aangeschaft, maar wat veel te beperkt was.

Hier in Kuruman 'resideer' ik nu als enige bewoner in het gastenhuis in hun grote prachtige tuin. Een waar El Dorado, zoals je op de foto's kunt zien. Gistermiddag metéén al, werd ik verrast door een 'zeer forse' maar korte regenbui. Je ziet dat op een van de foto's. Dat is ook typische voor een woestijn: Korte hevige buien, alsof een wolk opeens helemaal leegloopt. Vaak ook destructief. De volgende keer vertel ik van Kuruman.


Tot de volgende keer .... Hartelijke groet, Gérard


_____________________________


Alle foto's van Zuid Afrika op schermformaat: http://www.flickr.com/photos/weltbummler/sets/72157613558185607/

Een collage van bovenstaande 16 1000x1000 px: http://farm4.static.flickr.com/3617/3332419355_93261f24b8_o.jpg

De oudere reisbrieven staan op http://mijnreisbrief.blogspot.com/. Deze binnenkort ook.
kuruman-03

Monday, March 2, 2009

Mijn Reisbrief No 41

54-65-133-MeraaiBoschtxt

Upington, Zuid-Afrika, B&B Die Bult, Vrijdag 27 Februari 2009

Beste Vrienden en Vriendinnen,


Ik ben niet meer in Yzerfontein. De reserveonderdelen zijn eindelijk aangekomen. Er zijn alle mogelijke fouten gemaakt. De man in Johannesburg had mijn adres keurig van mijn fax overgeschreven ... behalve 'Yzerfontein'. Hij schreef 'Somerset West'. Dat scheelt 150 km! Na lang wachten had ik hem opgebeld; of het pakje wel was verstuurd? Hij faxte toen het reçu van het postkantoor. Hij had het 11 februari verstuurd. Daar stond óók het Track & Trace nummer op. Maar ... de Track & Trace site van de Posterijen was uitgevallen. Toen die na een paar dagen weer werkte, zag ik dat het pakketje in Somerset West lag. Het was intussen Zaterdagmiddag; na sluitingstijd van de postkantoren. Wachten tot Maandag dus. Toen ging het snel. Dinsdag 24 had ik het pakje in handen. Het had precies 13 dagen geduurd, dat was al 'magisch'. Maar de klap viel toen bleek dat het de verkeerde onderdelen waren. Ik belde de man in Johannesburg nog, maar die kon verder niets meer doen, zei hij. Ik zorgde voor een voorlopige oplossing, schreef een mail aan de fabriek in Keulen, en ik vertrok Woensdagmiddag.


4-5-10

Die dag maakte in nog 436 km tot Calvinia, het dorp waar de Kalahari woestijn begint. Het was een dorp van niks, nieteens Internet! De route was overigens prachtig. Ik kende dat traject van mijn eerdere bezoeken aan Zuid Afrika. Ik raakte ontroerd, want ik was de bijzondere fraaiheid van de uitzichten van de Piekenierskloofpas bijna vergeten. Je kijkt dan terug op het geel-bruine duinenlandschap met trage rivieren. Aan de andere kant leek het op Cessenon sur Orb in Augustus. Het róók er zelfs naar. Dat was het warm-groene dal van de snelstromende Olifantsrivier. De wijnoogst stond op het punt te beginnen, maar, anders dan in Cessenon, werden wijnvelden afgewisseld met reuze-boomgaarden: Citrusvruchten, perziken en appelen die in stalletjes langs de weg werden verkocht.

Dichter bij Calvinia kwam ik over de Vanrhynspas. Daar nam ik afscheid van het groene dal. Daar begon de woestijn. Ik stopte op een parking voor een nostalgische terugblik.

7-8-9

De resterende 600 km tot Upington en de Oranjerivier deed ik gisteren. Het is een uitgestrekte kurkdroge hoogvlakte met kleine struikjes als begroeiing. Ik kende die van mijn bezoeken in 2002 en 2004 toen ik de Kalahari via andere routes doorkruiste. Er is alleen schapenteelt. De grond verdraagt daar vijf schapen per vierkante kilometer. Als je weet dat een familie kan leven van duizend schapen, reken je snel uit dat het doorsnee bedrijf 200 vierkante kilometer moet zijn. Die percelen zijn inderdaad 10 bij 20 of 7 bij 25 km, en staan haaks op de kaarsrechte weg. Langs de weg staan eenvoudige aanduidingen, of soms een gemetselde poort, maar de gebouwen liggen ver over de horizon. Onzichtbaar. Dat lijkt heel saai, en op een bepaalde manier is het dat ook, maar toch is er die vreemde schoonheid van extreme eenzaamheid.

In de politiek krijgt de verkiezingstrijd duidelijk vorm. Het ziet er niet naar uit de het ANC zijn meerderheid zal verliezen, maar de oppositie, versterkt door de zich afsplitsende Cope, probeert ANC zijn twee-derde meerderheid af te pakken. Tot nu toe kon het ANC daarmee 'naar believen' de grondwet te veranderen. Dat maakte de mensen zo machteloos-woedend. Dat zal hopelijk veranderen.

Om afscheid te nemen van Yzerfontein heb ik enkele uren extra op het strand doorgebracht maar het lukte mij niet om de African Black Oyster Catcher, waarover ik de vorige keer schreef, te fotograferen. Gelukkig had Meraai, de gastvrouw van Kaijaiki, in het verleden mooie foto's van strandvogels gemaakt. Daaruit mocht ik er een paar kiezen. De meest rechtse foto bovenaan is het 'eeuwige paar' dat zo zeldzaam is in Zuid Afrika, maar niet in Yzerfontein. De avond voor mijn vertrek heb ik nog wat nostalgische foto's gemaakt bij ondergaande zon. "Huistoe na een avondwandeling ... "

Tot de volgende keer .... Hartelijke groet, Gérard
_____________________________
Alle foto's van Yzerfontein: http://www.flickr.com/photos/weltbummler/sets/72157613558185607/
vierkeeravondstrand