Mijn Reisbrief No 82 voorlopig de laatste

San Sebastián de La Gomera, Kanarische Eilanden, Zaterdag 21 April 2012

Tevens negen en twintigste reisbrief uit Zuid-Amerika [maar niet heus]

Beste vriendinnen en vrienden,

Ik ben blij dat ik jullie eens een foto kan laten zien van Iquique vanuit de zee. Tot nu toe moest ik jullie tevreden stellen met verbale beschrijvingen zoals "een reusachtig strand van drie kilometer diep en tien kilometer breed van de hoogvlakte afgesloten door een berghelling van 700 meter hoogte". Had je je dat zó voorgesteld? Zoals op deze foto?

Bovendien kan ik jullie in deze brief een beeld geven van de aard van die berghelling, want juist de laatste week heb ik die beklommen op het linkse gedeelte van de panoramische foto hierboven. De helling rechts is niet lager, het is perspectivisch bedrog. Op de foto's aan het eind van deze brief kun je zien dat die helling voornamelijk bestaat uit fijn zand, zoals duinen. De beperkt de steilte, maar het rulle zand maakt beklimmen niettemin heel zwaar.

Ik maakte die panoramische foto gedurende een toeristisch tochtje door de baai van Iquique voor een historisch bezoek aan de boei die het zinken van het korvet Esmeralda markeert. Op 21 Mei 1879, bij een zeeslag gedurende de oorlog tussen Chili, Peru en Bolivia waarbij Chili zich het hele noordelijke gebied toe-eigende werd het korvet door een Peruaans oorlogsschip definitief geramd. De commandant, Arturo Prat, sneuvelde en hij is nu een van de grote helden van Chili.

De foto's van de tweede rij geven een indruk van de toeristische markt op de Baquedano waarvan ik de vorige week houten huizen liet zien. De derde rij maakte ik gedurende een excursie in de woestijn, naar de Pica oase. Dat is de oase waar de beroemde Pica citroenen en Pica mango's vandaan komen die voorkomen op de foto's van mijn reisbrieven van drie maanden geleden. In het dorp staan meer van dergelijke beelden. Heel mooi. Ze zijn allemaal van gewone mensen bezig met hun beroep, of met feesten zoals hier.

De onderste foto's vertellen een heel ander verhaal. Ik beklom deze helling in de voorgaande jaren minstens om de paar weken. Het was dan een heel rustige eenzame wandeling, want die waanzinnige drukte is er alleen op Goede Vrijdag als de halve stad uitloopt voor een Paaswake van Vrijdag op Zaterdag boven bij een altaar bij de top. Maar dit jaar had ik niet voldoende conditie, en maakte deze klim voor de eerste keer op Paasdag. Er was nogal wat irriterende restdrukte, en heel veel achtergelaten rotzooi.

Het zij zo. Ik heb het gehaald.

Voor Margarita was het jammer, want zo maakte ze niet de prachtige rust en stilte mee zoals ik die kende. Een week later herkende ik soms mijn eigen voetstappen nog in het zand, zo maagdelijk en onbetreden was het dan.

Op die manier zijn deze foto's de tegenpool van de bovenste, zo ziet de een de ander, en de ander de een. Ondanks de achtergelaten troep genoten we van het uitzicht, en ik genoot nog eens extra van mijn herkregen fysieke conditie. Het lijkt er op dat die duurzaam is.

Helaas niet "tot de volgende week". Het is voorlopig de laatste van de serie. Als ik hier in Spanje, of straks in Frankrijk, weer eens inspiratie krijg, of boeiende foto's, maak ik wel weer een reisbrief. Tot dan zie je alleen de dagelijkse column van Mijn Dagboek.

Hartelijke groet, Gérard van Eyk

_______________________

Deze brief verschijnt ook op mijn Nederlandse blog: http://mijnreisbrief.blogspot.com/

Alle foto's in formaat 400x400 pixels staan op: http://www.flickr.com/photos/weltbummler/sets/72157628851683411/

Een collage van 1016x1529 pixels staat op: http://www.flickr.com/photos/weltbummler/6950428090/

Mijn Reisbrief No 81

Iquique, Zaterdag 14 April 2012

Tevens acht en twintigste reisbrief uit Zuid-Amerika

Beste vriendinnen en vrienden,

Ik weet niet of ik deze brief af krijg voor mijn vertrek omdat mijn terugreis in hetzelfde weekend valt. Bovenaan zie je een zoutmeer, helemaal versteend. Maar het is een 'actief zoutmeer' hetgeen wil zeggen dat om de zoveel jaren het grondwater stijgt en de zoutkristallen weer beginnen op te lossen. Dat heeft tot gevolg dat het oppervlak zich 'reorganiseert' op een manier die je kunt vergelijken met de vorming van stalactieten en stalagmieten in een druipsteengrot. Op die manier ontstaan fantastische vormen zoals op de foto's. De bovenste foto's zijn panoramisch voor een algemene indruk. De onderste zijn 'close ups'. Ik hoop op die manier het gevoel te reconstrueren dat je hebt als over die horizontale 'vlakte' strompelt. Het dichtbije en het veraffe in één blik.

Van ons bezoek aan de verlaten salpetermijnen herinner ik mij speciaal de twee kiepkarren met 'caliche' het ruwe erts, en met 'salitre', het product van de eerste raffinage in de 'fabriek', hier 'oficina' geheten. De derde foto is een Nederlandse reclameplaat over Chili-salpeter. De vierde foto eist meer uitleg. Het is een 'graffiti' op de de muur van de balzaal van het hotel waar de upper-middle class in die tijd haar dansavonden had. Het is van niemand minder dan de regionale dichter Andrés Sabella [Antofagasta 1912 - Iquique 1989]. Het slaat op de 'ronselaars' die als 'gentleman' verkleed naar het Zuiden trokken, o.a. naar de streek rondom Cauquenes, om daar kleine boeren 'gouden bergen' te beloven als ze naar het Noorden in de salpetermijnen kwamen werken. Het bleek 'slavernij' te zijn, en ze konden niet meer terug, want het is meer dan 2000 km.

Para los colegas de Cauquenes // Vende el guasito sus vacas, / sus caballas ensillados, / porque dicen que en el Norte / ganas la plata a puñados.

Pal Norte me voy, me voy / pal guen Norte calichero / donde seré un caballero / de bastón y de tongoy.

Voor onze collega's uit Cauquenes // Het kleine boertje verkocht zijn koeien, / en zijn gezadelde paarden. / Omdat ze zeiden dat je in het Noorden, / zakken vol geld kon verdienen. // Naar het Noorden ga ik, ga ik / Naar het goede salpeternoorden / Daar zal ik een gentleman zijn / Met stok en bolhoed.

De ronselaars waren gekleed als caballero, als gentleman, met stok en tongoy, dat is een chic model bolhoed naar de mode van die dagen. Het 'stadse' Noorden' lag toentertijd ver voor wat mode betrof op het 'boerse' Zuiden. Ze verschenen op markten en andere openbare plaatsen. Ze zeiden eigenlijk: 'Zo word je net als ik', een 'heer'.

Tot de volgende keer, Hartelijke groet, Gérard van Eyk

_______________________

Deze brief verschijnt ook op mijn Nederlandse blog: http://mijnreisbrief.blogspot.com/

Alle foto's in formaat 400x400 pixels staan op: http://www.flickr.com/photos/weltbummler/sets/72157628851683411/

Een collage van 1016x1529 pixels staat op: http://www.flickr.com/photos/weltbummler/6921774402/

Mijn Reisbrief No 33, Salpetermijn: http://mijnreisbrief.blogspot.com.es/2008/04/mijn-reisbrief-no-33.html

Mijn Reisbrief No 34, Geoglifen: http://mijnreisbrief.blogspot.com.es/2008/04/mijn-reisbrief-no-34.html

Mijn Reisbrief No 80

Iquique, Zaterdag 7 April 2012

Tevens zeven en twintigste reisbrief uit Zuid-Amerika

Beste vriendinnen en vrienden,

In de laatste reisbrief heb ik twee dingen beloofd. Foto's van de originele huizen in het centrum van Iquique uit de bloeitijd, zowel goed verzorgde alsook verwaarloosde, zodat je die kunt vergelijken met de huizen uit de buitenwijken waar ik vaker foto's van heb laten zien. Als tweede zou ik met woestijnfoto's komen, maar dat gaat helaas niet door. Ik heb intussen al enkele prachtige foto's van de eerste woestijnexcursies, maar er komen er nog meer om uit te kiezen. Voor de foto's van de originele huizen is dit echter de laatste kans.

Er zijn nog veel van die oude statige huizen over. Niet alleen op Calle Baquedano --die nu Paseo Baquedano heet. Maar op Baquedano staan ze huis voor huis. Daar staat de mooiste collectie. Ze zijn niet allemaal even goed onderhouden, en andere zijn geverfd in kleuren die vloeken met de originele stijl. Alle huizen zijn gemaakt van topkwaliteit hout: Oregon Pine bijvoorbeeld, of Redwood. In de tijd van de Chili-salpeter was het laaggeprijsde retourvracht voor de clippers die het witte goud naar Canada en de Noord Amerikaanse westkust brachten. Zodoende kwam het goedkoop in Chili.

Juist in de tijd werden de bossen met die kostbare bomen op grote schaal gekapt om plaats te maken voor de landbouw. De landbouw, op haar beurt, had Chili-salpeter nodig voor de hoge productie waardoor het loonde de bossen te kappen. Op die manier kun je de Chili-salpeter als de doodklap voor die prachtige bossen zien. Later werden deze duurzame houtsoorten te duur voor dergelijke woningen.

Nu, als een dergelijk huis vervalt, dan is het eerste wat geroofd wordt de balken en de planken van dat hout. Je kunt dat goed zien in de Salpetermijnen die we dezer dagen bezochten. De kantoren en de woonhuizen, maar ook de installaties, zijn van dat hout gebouwd. Vóór de tijd dat het Nationaal Monument werd verklaard, werd het niet zorgvuldig werd bewaakt, en zijn toen hele woonwijken leeggeroofd.

Zoals ik schreef, de Paseo Baquedano is het belangrijkste centrum, maar dat wil lang niet zeggen dat er geen prachtige huizen van dat hout buiten het centrum zijn. Ik maakte de meeste foto's inderdaad op de Baquedano, maar de verwaarloosde moest ik enkele blokken verderop zoeken.

De twee foto's van de eerste rij geven meteen een kijkje op de Baquedano zelf. Toen ik hier in 1998 voor het eerst kwam, was het een stinkende drukke, en lawaaiige, straat met tweerichtingsverkeer. Het was een belangrijke verkeersader. Toen ik in 2005 voor de eerste keer terugkwam, werd juist de laatste hand gelegd aan Baquedano als voetgangersdomein. Hoewel de meeste huizen aan de Baquedano altijd al goed werden onderhouden, heeft het toch een flinke opstoot gegeven aan het onderhoud van de overige huizen.

Het heeft tevens de toeristische activiteit verhoogd met cafés, restaurants en bars. Helaas belemmeren de terrassen met de zware zonneschermen, de opdringerige publiciteit --en vergeet de 'muziek' niet-- het genieten van de mooie gevels. Gelukkig is de Baquedano veel langer dan het over-gecommercialiseerde stuk. Daar staan de huizen die de Baquedano 'beroemd' houden; ondanks de foeilelijke reclame.

De huizen op de drie eerste foto's van de onderste rij zijn verwaarloosd. Dank zij de hoge kwaliteit van het hout heeft dat niet meteen destructieve gevolgen voor de hele structuur.

Tot de volgende keer, Hartelijke groet, Gérard van Eyk

_______________________

Deze brief verschijnt ook op mijn Nederlandse blog: http://mijnreisbrief.blogspot.com/

Alle foto's in formaat 400x400 pixels staan op: http://www.flickr.com/photos/weltbummler/sets/72157628851683411/

Een collage van 1032x1032 pixels staat op: http://www.flickr.com/photos/weltbummler/7051405273/