Mijn Reisbrief No 24

Mijn Reisbrief No 24
[dit is géén Nieuwjaarsbrief]

Iquique, Chili, 6 Februari 2008

Beste Vrienden en Vriendinnen,


De laatste jaren verscheen Mijn Reisbrief maar één keer per jaar. Als Nieuwjaarsbrief, maar het was mijn langgekoesterde wens om 'Mijn Reisbrief' nieuw leven in te blazen. Ik wil die naast Mijn Dagboek te gebruiken voor een luchtiger verslag van mijn wederwaardigheden. Zo is het toenterijd ook begonnen, bijna tien jaar geleden, 4 april 1998 in Arica, hier in Chili. Ik was toen aan het einde van mijn zes-maandse zwerftocht in dit land. Mijn eerste Spaanse reisbrief was van 21 november 1996, en mijn eerste Franse van juni 1997. Mijn Dagboek begon eind 1999, toen ik mij voorbereidde op mijn reis naar Zuid-Afrika; om dáár de Europese winterzon te ontvluchten.


Maar ik denk wèl over een iets andere vorm. Een paar fotootjes erbij, bijvoorbeeld. Met 'de moderne middelen' is dat een stuk gemakkelijker geworden. Foto's-in-tekst, zoals je dat met wordprocessors kunt doen, lijkt gemakkelijk, maar worden een drama als je dat met het 'verkeerde programma' probeert te doen. Totale blokkade van je computer is soms het gevolg. Ik ga het in PDF transformeren; dat scheelt gauw 30% in het gewicht, en het is universeler. Daarnaast zal de als blog verschijnen. Dat heb ik de laatste jaren ook gedaan met de nog steeds verschijnende Spaanse en Franse. Ik zal dus maar beginnen met een foto, mijn carnavalscostum dat ik dezer dagen bij mijn reisbrief heb gezet.



En dan is er nog een leuke [èchte] street observation. Toen ik hier drie jaar geleden was, zag ik een café met 'hollandse' naam Van Gogh, met een groot zelfportret van hem als gevelversiering. Ik ben er nooit achter gekomen hoe die 'hollandse' naam daar terecht kwam, maar nu zag ik dat de naam was veranderd in Bang Kuk, dat fonetisch precies zo klinkt. Kennelijk vinden de Iquiqueños onze Vincent hier óók een 'Fremdkörper', dat ze dit zonder scrupules hebben gedaan.


Een ander typisch 'straat'-verschijnsel waren de bordjes die vluchtwegen wijzen in geval van een tsunami. Dat is hier niet denkbeeldig met zoveel aardbevingen. Toch is het al meer dan 100 jaar geleden dat er een in Iquique was. [Wèl op andere plekken aan deze aardbevingkust.]


Bij de laatste grote aardbeving --die van 13 juni 2005 met 7,9 op de schaal van Richter-- was er nogal wat paniek omdat aanvankelijk --foutief-- werd bericht dat het epicentrum buiten de kust zou liggen. De enige autoweg naar de hoogvlakte raakte verstopt en dáár vielen de doden wegens vallende rots-blokken op de stilstaande file.

Overbodig! In de stad zelf is veilig gebied genoeg. De stad is licht hellend en boven de 100 meter boven de zeespiegel ben je veilig. Het is dus zaak om niet verkeerd te lopen. De èchte Iquiqueños weten de weg, maar vreemdelingen --die er steeds méér komen-- moeten worden geholpen.

Een kleine proef op de som kregen we deze week. Iets wat zich liet aanzien als een fikse 'temblor' bleek toch nog goed voor 6,3 graden op de schaal van Richter. Bovendien was er aanvankelijk óók de misinformatie dat het epicentrum buiten de kust zou liggen. Behalve deze bordjes was er van de beloften voor een beter waarschuwings-systeem na de terramoto van Juni 2005 niets terecht gekomen van o.a. waarschuwingssirenen en luidsprekers op het strand. De mannen van het officiële strand-toezicht waren niet op de hoogte gesteld, maar sommigen hadden het initiatief genomen om de strandbezoekers de waarschuwen. Nog niet de helft --volgens de schatting van de reporters van La Estrella de Iquique hadden er gehoor aan gegeven. Ook de weg naar de hoogvlakte was twee uur verstopt geweest wegens vallende rotsblokken. De enige dode, een abuelita [omaatje], was het gevolg van een hartstilstand van de schrik. Het was iemand die altijd heel angstig werd bij alle aardtrillingen.


En dan is er de fascinatie van de 'verticale zon' waar ik over schreef. Allereerst wat je er op straat van ziet:

Deze foto's zijn genomen vlak na de hoogste stand van de zon. Dwz 12:00 zonnetijd is in Iquique 13:52. Dat had ik op de binnenplaats van het hotel 'gemeten'. [Per slot ben ik ingenieur, nietwaar?] met een geïmproviseerde proefopstelling die ik in Mijn Dagboek slechts met machteloze woorden kon beschrijven.



Zoals je op de foto kunt zien, wordt de patio begrensd door een hoge witte muur die zuiver Oost-West loopt. Niet toevallig, want alle steden in het koloniale Spanje hebben een rechthoekig stratenplan dat N-Z en O-W is georiënteerd is. Tegen die muur is een droogrek voor handdoeken van de gasten. De slagschaduw van het steuntje daarvan is een prachtige zonnestandswijzer. Je kijkt hier tegen de Noordzijde van de muur. Met een provisorisch schietlood --de oplaadtrafo van mijn Nokia-- kon ik het juiste moment fotograferen. Leuk he!


Voor lezers met een minder vaardig ruimtelijk inzicht moet ik misschien hulp bieden bij twee abstracties. De boven-staande foto is nogal onnatuurlijk omdat die loodrecht op de muur is genomen. Zodoende mis je het overzicht. De nevenstaande foto geeft een overzicht van de patio in perspectief. Dat verheldert wellicht.


Het andere is dat je je een zuiver vertikale zonnebaan moet voorstellen. Het helpt wellicht om je in gedachte te verplaatsen midden onder een grote koepel, bv van de St Pieter. Als zo'n boog dan precies Oost-West loopt, is het in te zien dat een muur die óók Oost-West loopt, géén schaduw geeft en alleen 'strijklicht'. Het moment dat de zon dan in de hoogste stand staat, heeft zelfs een paaltje géén schaduw [als het tenminste goed vertikaal staat].

Op dat moment geeft een hoekhuis, zoals op de foto's hierboven, alleen de schaduw van zijn dakgoten op grond. Dat bestaat niet buiten de keerkringen.

"Verticale zon", intrigeert mij altijd. Vermoedelijk omdat 'zon' voor mij altijd aan 'horizon' is gerelateerd, of op zijn minst altijd binnen mijn blikveld valt. Als ik daarvoor mijn hoofd ver achterover moet buigen en dan nóg niet weet waar "oost-west thuis best" is, breekt mij de klomp. Denk ik.

Ziezo, dit is wel het soort 'reisbrief' dat ik een beetje begon te missen, gewóón weer ouderwetse street observation. En daar horen een paar foto's bij.

Dit is een begin. De volgende keer weet ik wel hoe dat precies met een blog zal gaan. In principe stuur ik je deze PDF-brief. Als die ook als blog verschijnt, zou ik kunnen volstaan met alléén de URL sturen. Ik geloof zelfs dat dat automatisch kan bij publicatie als ik een lijst van liefhebbers daarvoor in zo'n blog programmeer.

Ik zie wel. Laat éérst maar eens weten wat je er van vindt.


Hartelijke Groet, Gérard