Kuruman, Zuid-Afrika, Orivoor Gastehuis, Vrijdag 27 Maart 2009
Beste Vrienden en Vriendinnen,
Wat is de economische basis van Kuruman? Goede vraag!
Tot de jaren dat de missionaris Moffat terugging naar Engeland, in 1870, was er alleen landbouw en veeteelt op de 372 ha die ik in mijn vorige Reisbrief noemde. Dat was het eerste terrein in Zuidelijk Afrika waar irrigatie werd toegepast. Voor de Egyptenaren en de 'Moren' in Noord-Afrika was dat al lang een bekende zaak. De 'export'-produkten waren vee --schapen en koeien-- en lange tijd waren ook struisveren een zeer gewild en modieus produkt voor Europa. Toen koeltransport mogelijk werd, ook vlees en melkprodukten. Daarnaast was er al langer de handel in ivoor, en in huiden van exotische dieren.
De grote veranderingen in deze streek begon met de ontdekking van diamant bij Kimberley, in 1871, en even later van goud bij Johannesburg. Om te beginnen gingen de bossen nabij Kuruman voor de bijl, en werden opgestookt in de stoomketels van deze nieuwe industrie. Het was de speciaal Kameeldoringboom [Acacia erioloba] die veel gevraagde werd voor meubels van hoge kwaliteit. Nu is het een beschermde boom, maar ja, het was een 'economische basis' voor enige tijd. Helaas!
Later kwam de mijnbouw ook naar Kuruman. De bergen in de buurt bevatten rijke lagen asbest. Op het hoogtepunt werkten in deze tak 40 duizend zwarten, en zeven duizend blanken. Het stof van dit erts veroorzaakt een onomkeerbare en dodelijke ziekte, 'asbestosis'. Toch waren de eerste jaren niet gevaarlijk. Het erts werd toen als grote rotsblokken geëxporteerd. De problemen kwamen pas toen de molens in gebruik namen om het erts als 'gruis' te exporteren. Dat veroorzaakte veel stof, en velen stierven aan wat in het Afrikaans "die bloue dood" wordt genoemd.
In het voetspoor van de mijnbouw begon een handel in half-edelstenen waarvoor Kuruman nog steeds wereldwijd 'in the picture' is. Ik leerde een paar weken geleden een heel interessane man kennen, Donald W. Riekert, theoloog, filosoof, dichter, historicus en aartsverzamelaar van mineralen. Hij heeft zijn familie-wortels in deze streek en weet er 'alles' van. Om aan de kost te komen, houdt hij zich met deze handel bezig. Hij liet mij wat foto's nemen op zijn 'werf'. Die stapel rode stenen, bijvoorbeeld, is jaspis. Maar er is vanalles. Door de aanwezigheid van asbest, ontstaat er ook het zeer gewilde 'tijgeroog'. 'Tieroog' in het Afrikaans. Op de foto's wijst Donald mij met zijn vinger 'tijgerogen' aan is een onbewerkt rotsblok.
Maar er nòg meer: Malachiet, de groene koper-houdende steen op de foto's. Er is kwarts in vele soorten, gekleurd en ongekleurd. Er is opaline, de groen-blauw-geel gekleurde steen, en chalcedon, die gelaagde stenen in verschillende kleuren bruin en beige. Een lust om te zien, en te fotograferen, en te fantaseren hoe ze er gepolijst uit zouden zien. De stenen worden gebruikt voor opsmuk en decoratie, maar ook voor hun [vermeende] holistische, magische of geneeskrachtige werking. Aan het eind van de handelsketen is hun waarde verveelvoudigd.
Het zal jullie niet verbazen als je 'toerisme' aantreft als 'economische basis'. Speciaal avonturentochten met 4x4's zijn in trek. Paragliding verraste mij echter, vooral toen ik er achter kwam dat vijf van de negen wereldkampioenschappen op dat gebied in Kuruman zijn gerealiseerd. Toch is hier geen steile helling zoals in Iquique of Mérida, waar ik mij ooit aan zo'n vlucht heb gewaagd. Het is 'gewoon' de buitengewoon krachtige en hoge termiek. Maar die is soms zo sterk en hoog dat je 'opeens' op 5000 meter hoogte zit. Daarom is het gedurende de zomer alleen voor gevorderden [minstens 200 vlieguren]. Gedurende de winter is de termiek nog steeds 'buitengewoon', maar minder krachtig. Dan is 30 vlieguren voldoende. Kuruman is bepaald niet voor 'beginners'.
Op dit moment, zo tussen winter en zomer, is er variabel weer, zelfs met af en toe een bui. Nu is Kuruman niet interessant voor deze tak van sport. Ik zie ook niet die superhoge, torenachtige cumuluswolken die ik van vorige bezoeken aan de Kalahari ken. Maar het blijven prachtige cumuluswolken, ook al halen paragliding-kampioenen er hun neus voor op.
Tot de volgende keer .... Hartelijke groet, Gérard
Alle foto's van Zuid Afrika op schermformaat: http://white-livered/photos/weltbummler/sets/72157613558185607/
Speciaal van Kuruman: http://www.flickr.com/photos/weltbummler/sets/72157615033855515/
Een collage van bovenstaande 16 1000x1000 px:http://farm4.static.flickr.com/3082/3381618871_c6e6d57969_o.jpg
De oudere reisbrieven staan op http://mijnreisbrief.blogspot.com/. Deze binnenkort ook.
No comments:
Post a Comment