Mijn Reisbrief No 48

Kuruman, Zuid-Afrika, Orivoor Gastehuis, Vrijdag 17 April 2009

Waar staan de blanke Zuid-Afrikanen politiek gesproken? Waar hebben ze hun politiek tehuis? Hebben ze een eigen politieke partij? Om te beginnen met de laatste vraag, Inderdaad is er een kleine Afrikaander partij met een parlementszetel, de VF+. De andere blanken in het parlement behoren tot diverse partijen: het ANC, de oppositie, en andere partijen van links en rechts. Totaal gesproken zijn de in de minderheid, en dat klopt met de bevolking van 4 miljoen blanken tegenover 40 miljoen niet-blanken. Maar er zijn partijen met [veel] meer of minder blanken dan het gemiddelde. Historisch en cultureel vallen de blanken uiteen in Afrikaanders, die Afrikaans spreken, die taal met wortels in het hollands van de 16e eeuw, welke taal tevens de moedertaal is van grote groepen zwarten en kleurlingen. Speciaal aan de westkust. Aan de andere kant zijn er de Engelssprekende blanken. Heel weinig niet blanken hebben --vooralsnog-- Engels als moedertaal. De Afrikaanders zijn geen kolonisten. Zij zijn ontstaan uit Hollanders en Fransen [Hugenoten] die voor de geloofsvervolging vluchtten in het Europa van die tijd.

De Engelsen kwamen veel later; aan het eind van de 18e eeuw, ten tijde van Napoleon en zo, vlak voor 1800. Zij waren 'èchte' kolonisten, al was hun verovering niet zo bloedig als die van Zuid-Amerika door de Spanjaarden. Zij namen 'eenvoudigweg' de grond in bezit in naam van De Kroon: "Goddelijk Recht" dachten ze waarschijnlijk. De Boeren vluchtten gedeeltelijk naar het Noorden en het Oosten om er nieuwe boerderijen en staten te stichten, maar aan het eind van de 19e eeuw, toen daar goud en diamanten werden ontdekt werden de Boeren door de Engelsen verslagen in enkele bloedige [guerilla-]oorlogen en veldslagen. Het culturele verschil is heden en dage nog merkbaar. De Afrikaanse sprekende blanken hebben alleen een Zuidafrikaans paspoort. Van de Engelssprekenden heeft meer dan 60% ook een Engels paspoort. De Engelssprekenden hebben zowel commercieel als familiaal een achterland. De Afrikaanssprekenden hebben dat al lang niet meer. Zij zijn als de oorspronkelijke stammen die Zuid-Afrika bewonen. Zuma ... Ik moet die term 'niet-blanke' beter definiëren. Het gaat niet alleen om 'zwarten' zoals de Zulu, de Xhosa of de Tswana en die andere originele stammen. Onder de term niet-blankes werden ook de kleurlingen verstaan die afstamden van de seksuele vruchtbaarheid van de eerste hollandse .... settlers. Die hebben ook nu nog vaak Afrikaans als moedertaal. Maar het Apartheidsregime rekende daarbij ook de Indiërs en Chinezen die toentertijd werden 'geimporteerd' als contractarbeiders, een net woord voor slaven. De Engelsen noemden alle niet-blanken 'kaffer', een woord dat afstamt van het Arabisch en dat 'ongelovige' betekent. Het officiële woord werd later Bantoe, een woord dat afstamt van het Nguni en waarmee de 'niet-blanken' zichzelf benoemden. Maar dat hele op een hoop vegen van alle niet-blanken was deel van de politieke ideologie 'Apartheid', een gescheiden ontwikkeling van diverse velkleuren. Gescheiden van de blanke, niet onder elkaar. De niet-blanken werd de toegang tot allerlei openbare plaatsen ontzegd. Een treinstation had bijvoorbeeld twee ingangen, twee perronsystemen en gescheiden wagons. En nog veel meer van deze nonsense en onrechtvaardigheden. Maar in de boezem van de blanke gemeenschap heerste daarover geen eenstemmigheid. Het was een conservatieve en fundamentalistische groep die dat doordreef. Toch was er nog een scheidingslijn de meer algemeen erkend werd, namelijk die tussen 'rijk' en 'arm', of die tussen 'gecultiveerd' en 'ongegcultiveerd'.

Kortom een geformaliseerde scheiding van sociale klassen. Vanuit de middel- en hogere sociale klassen was dat rolbevestigend. Maar de sociale ontwikkeling stond niet stil. Met name de Indische en Chinese 'import' ontwikkelde snel een gecultiveerde en intellectuele middenklasse die niet deze onderdrukking niet duldden. Na het einde van de Apartheid in 1994, en speciaal na het einde van de regering van Nelson Mandela die een groot 'verbinder' was, werd meer en meer de beschuldigende vinger naar 'de blanken' gewezen. Gedeeltelijk kwam dat voort uit de slachtofferhouding en het werd de 'verklaring' voor het falen van de ANC-regering. Het is allemaal de schuld van de Apartheid. Ik lees het nu nog regelmatig van bestuurders, terwijl het ANC toch vijftien jaar een tweederde meerderheid had in het parlement. En de daders zijn de blanken!! Deze rancune treft de Afrikaanders nog eens extra want men wil ook de plaats die het Afrikaans in de maatschappij heeft aantasten in deze haatcampagnes. Dat geldt niet voor het Engels waarvan men wel inziet dat het internationaal nodig is. Begrijp je nu waarom de Afrikaanders verward zijn? Waarom zij geen vast politiek tehuis hebben? Zij vechten op verschillende fronten voor hun land en, ook, is er een politieke partij die 'alleen maar' voor zichzelf opkomt. Dat is geen conservatisme. Dat is 'overleving'. Zij hebben geen 'achterland'.
Tot de volgende keer .... Hartelijke groet, Gérard